SUMMARY REPORT On the Expert Meeting on the Value of Primary Healthcare System Strengthening in the South-eastern European Region Ljubljana, Slovenia, 6–7 November 2018

Technical Publications and Special Reports

Montenegro – World Health Day, 2018

Technical Publications and Special Reports

Organizovanjem Nacionalne konferencije, pod nazivom: “Ulaganje u prevenciju: put boljeg zdravlja”, Ministarstvo zdravlja, u saradnji sa Kancelarijom Svjetske zdravstvene organizacije obilježilo je 07. april – Svjetski dan zdravlja.

Direktorica Direktorata za zdravstvenu zaštitu dr Alma Hajdarpašić Drešević, u uvodnom obraćanju istakla je da je Vlada Crne Gore u potpunosti posvećenja obezbjeđivanju kvalitetne zdravstvene zaštite građanima, svjesna činjenice da je ulaganje u prevenciju bolesti ulaganje u zdravlje nacije.

– Sprovodeći vladinu politiku Ministarstvo zdravlja u kontinuitetu radi na jačanju nacionalnih kapaciteta, promociji multisektorkse saradnje, u cilju smanjivanja izloženosti štetnim riziko faktorima, jačanju zdravstvenog sistema i sistema praćenja napretka u ostvarivanju ciljeva za kontrolu hroničnih nezaraznih bolesti. U tom cilju osnovan je Nacionalni savjeta za koordinaciju i prevenciju hroničnih nezaraznih bolesti u Crnoj Gori, kojim presjedava Premijer, a članovi su ministri većine resora u Vladi Crne Gore, s ciljem jačanja odgovornosti svih resora za zdravlje i njegovu integraciju u sve sektorske politike. Intencija je da Savjet posluži kao platforma za obezbjedjivanje koherentnosti sektorskih politika u smanjivanju mortaliteta od osnovnih kategorije hroničnih nezaraznih oboljenja, kao i da ubrza združeno djelovanje u pravcu efikasne kontrole vodećih i zajedničkih riziko faktora za nastanak hroničnih nezaraznih oboljenja i jačanje zdravstvenog sistema, istakla je dr Drešević.

Ministartsvu zdravlja, prema njenim riječima, preventiva i aktivnosti na poboljšanju i unapređenju zdravih životnih stilova su u fokusu rada i djelovanja. Preventivnim pregledima se sprečava pojava bolesti, odnosno otkriva oboljenje u najranijoj fazi kada još nema simptoma, a kada je u najvećem broju slučajeva moguće pravovremeno i adekvatno liječenje.

– Jasni su i već vidljivi javno zdravstveni benefiti sprovodjenja tri skrining programa koja se sprovode u Crnoj Gori. Skrining karcinoma dojke radi se u četiri opštine: Podgorica, Danilovgrad, Cetinje i Kolašin, s ciljem smanjenja smrtnosti za 15% u periodu od 5 godina. Tokom ove godine planirano je da počne da se sprovodi na teritoriji cijele Crne Gore. Skrining karcinoma debelog crijeva na nacionalnom nivou uspješno se sprovodi preko pet godina, uz veoma dobar odziv građana. Od 01. februara ove godine počeo je da se sprovodi Nacionalni skrining program prevencije karcinoma grlića materice. Na preventivne preglede i dijagnostiku pozivaju se žene određene starosne dobi, kako bi preduprijedili nastanak i širenje ove bolesti, koja je poslije karcinoma dojke, najčešće maligno oboljenje kod žena. Zahvaljujući dobro organizovanom skrining programu može se da spriječi i do 80% slučajeva obolijevanja raka grlića materice, otkrivajući malignu degeneraciju u preinvazivnoj fazi, naglasila je dr Drešević.

Kao još jedan važan preventivni i efikasan način zaštite zdravlja dr Drešević je navela i imunizaciju.

– Svi znamo da vakcinacijom spašavamo živote i zato nam je cilj da dopremo do svakog pojedinca na lokalnom nivou kako bismo ostvarili što veći obuhvat vakcinacije. Zdravstveni radnici, prije svega ljekari roditeljima objašnjavaju koliko je važna redovna vakcinacija njihove djece i kolikom se riziku izlažu ukoliko ih ne vakcinišu.

Generalni direktor Direktorata za javno zdravlje dr Miro Knežević prezentovao je imunizacioni program koji ima Crna Gora. On je naveo da je do 2014. godine u našoj zemlji bio izuzetno visok obuhvat vakcinacije, kada je počela antivakcinalna kampanja, zahvaljujući kojoj se od tada pa do prošle godine bilježi smanjivanje broja vakcinisane djece.

– Pad obuhvata MMR vakcinom u Crnoj Gori je 2016. godine bio najniži u istoriji imunizacije i iznosio je 46,58 procenata. Stoga je Ministarstvo zdravlja preduzelo niz konkretnih koraka kako bismo preduprijedili fatalne posljedice sa kojim se susreće cijela Evropa. Organizovali smo jaku medijsku kampanju, intezivirali smo razgovore sa roditeljima i u saradnji sa Institutom za javno zdravlje i domovima zdravlja, organizovali vanredne vakcinacije, pa je tako od avgusta prošle godine do sada, na teritoriji Crne Gore obuhvat vakcinacije MMR vakcinom povećan na 78,98% .

Dr Knežević je podsjetio da je, u cilju edukacije i stručne i laičke javnosti, Ministarstvo zdravlja organizovalo niz skupova o imunizaciji.

– U oktobru 2017. godine u organizaciji Ministarstva zdravlja i SZO održan je Regionalni sastanak o imunizacijama na kojem su učestvovale 53 zemlje sa oko 180 stručnjaka. Pored toga, Ministarstvo zdravlja, Institut za javno zdravlje, Dom zdravlja Podgorica, kao i ostali Domovi zdravlja, su organizovali veliki broj tribina sa pedijatrima i roditeljima kao i veliki broj javnih i medijskih nastupa. Uspješno je sprovedena i medijska kampanja „Ne damo djecu bolestima“, u okviru koje je snimljen promotivni spot o značaju vakcinacije, a koji se prikazivao u svim elektronskim medijima. U februaru 2018. godine u organizaciji Ministarstva zdravlja i Kancelarije SZO u Crnoj Gori organizovan je i Ministarski sastanak zemalje Jugoistočne Evrope. Pored Crne Gore Regionalnoj konferenciji su prisustvovali i ministri zdravlja Malte, Makedonije, Moldavije, Bosne i Hercegovine, Republike Srpske, Albanije i Rumunije, kao i visoki predstavnici zdravstvenih sistema Srbije, Hrvatske, Izraela i Bugarske. Skup je bio prilika da se sagleda učinjeni progres u oblasti imunizacije u Evropi i govori o izazovima i problemima sa kojima se suočava svaka od zemalja kada je u pitanju podizanje i održavanje stepena vakcinacije na željenom nivou.

S obzirom da se danas region suočava sa pojavom i epidemijom zaraznih bolesti, koje su praktično decenijama bile iskorijenjene, važno je da se i sa ovog mjesta pošalju jasne poruke i apel roditeljima da vakcinišitu svoju djecu, kako bi im stvorili preduslove za njihovu zdravu i srećnu budućnost, rekao je dr Knežević.